ΤΟ ΑΠΑΡΕΜΦΑΤΟ ΣΤΑ ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ

ΤΟ ΑΠΑΡΕΜΦΑΤΟ

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΑΠΑΡΕΜΦΑΤΟ;

To απαρέμφατο είναι ονοματικός τύπος του ρήματος, δηλαδή μία από τις 4 εγκλίσεις, αλλά άκλιτη και αμετάτρεπτη.

ΤΙ ΣΗΜΑΙΝΕΙ;

 Η ονομασία του σχηματίζεται από το στερητικό α + παρεμφαίνω (αποδεικνύω, ορίζω, φανερώνω, δηλώνω), επειδή είναι ο μόνος ρηματικός τύπος που δε φανερώνει το πρόσωπο του υποκειμένου ή τον αριθμό των προσώπων.

ΧΡΗΣΗ ΑΠΑΡΕΜΦΑΤΟΥ ΣΤΗ ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ

Το απαρέμφατο στη νέα ελληνική δεν χρησιμοποιείται μόνο του, παρά μόνο μαζί με το βοηθητικό ρήμα «έχω» για τον σχηματισμό των συντελεσμένων ρηματικών χρόνων (παρακείμενος,  υπερσυντέλικος, συντελεσμένος μέλλοντας): π.χ. απρμφ του ρήματος γελώ: έχω γελάσει, είχα γελάσει, θα έχω γελάσει. Ο άκλιτος τύπος γελάσει είναι απαρέμφατο.

Στη νέα ελληνική λειτουργικό ρόλο απαρεμφάτου παίζουν μόνον δύο τύποι, το απαρέμφατο ενεργητικού αορίστου (σε –ει) και του παθητικού (σε –θει). Απαρέμφατο έχει και η ενεργητική φωνή, αλλά και η παθητική, π.χ. έχω δέσει, έχω δεθεί…

Βέβαια, μην ξεχνάμε τον τύπο «είναι» που τόσο συχνά συναντάμε στην καθημερινότητά μας. Πρόκειται για απαρέμφατο και μάλιστα του ρήματος «ειμί».

Στην αρχαία ελληνική το απαρέμφατο χρησιμοποιούνταν  ευρύτερα. Η έκλειψη του απαρεμφάτου και η αντικατάστασή του από δευτερεύουσες προτάσεις και πιο αναλυτική σύνταξη έγινε με την πάροδο του χρόνου.